از بخشهای مهم و زیر بنایی برای نگارش پیش نویس طرح تحقیقاتی، بیان مسئله است كه ضمن آشنا نمودن خواننده با موضوع تحقیق در روشن نمودن مراحل بعدی پژوهش مثل اهداف و روش، تاثیر بسیار دارد. در این بخش محقق اطلاعات زمینه ای و ابعاد مختلف موضوع، دلایل انتخاب و فواید ناشی از تحقیق را به روشنی توضیح می دهد تا ایده تحقیق موجه جلوه كند و ضرورت انجام آن احساس شود و اهمیت آن آشكار گردد. بیان مسئله همچنین در ارائه طرح به مسئولین و سازمانهای تامین كننده بودجه و توجیه آنان كاربرد دارد.
اولین قدم برای نوشتن یک پروپوزال انتخاب موضوع است و موضوع باید دارای معیارهایی باشد که خلاصه آنها به شرح زیر است:
معیارهای انتخاب یک موضوع تحقیقاتی چیست؟
اهداف تحقیق
اهداف پژوهش مستقیماً از موضوع پژوهش مشتق می شوند و با ذکر آن ها حدود کار و مراحل رسیدن به هدف روشن می شود. به گونه ای که زیر بنای متدولوژی هر طرح تحقیقاتی با نوشتن اهداف ساخته می شود.
تعریف متغیر
محقق پس از تنظیم اهداف و به دنبال آن تدوین سؤالات و فرضیه های پژوهش، مبادرت به تهیه لیست اطلاعات مورد نیاز و به عبارت دیگر متغیرهای مورد نیاز جهت پاسخ به سؤالات پژوهشی با آزمون فرضیه های آماری می نماید.
در هر مطالعه ای محقق به دنبال اندازه گیری تعدادی متغیر می باشد. متغیر به هر صفتی که بتواند بیش از یک مقدار یا حالت داشته باشد، یعنی قابل تغییر باشد گفته می شود. به عنوان مثال قند خون، فشارخون و ... در افراد مورد مطالعه، می تواند از فردی به فرد دیگر تغیر کند لذا این صفات متغیر هستند.
جنبه نوآوری و جدید بودن تحقیق
یکی از ابعاد اساسی که در انتخاب یک موضوع تحقیق و ارزیابی آن و حتی ضرورت انجام ان مورد توجه قرار می گیرد جنبه جدید بودن ان است، در این قسمت جنبه جدید و نوآوری در محقق و انجام تحقیق مشخص می شود که نکات اساسی در این ارتباط عبارتند از:
نکته 1) اهمیت جدید بودن و نو بودن تحقیق:
بعضی از جنبه های اهمیت عبارتند از:
روش و ابزار گردآوری اطلاعات
انواع روشهای گردآوری داده ها:
دراین قسمت باید مشخص شود که از چه روشهایی یا به چه طرقی داده های خام در تبیین ادبیات تحقیق یاانجام تحقیق میدانی گردآوری میشوند. دراین مورد بایدبه نکات زیرتوجه شود:
جامعه آماری: عبارت از مجموعه ای از افراد اعم حقیقی یا حقوقی یا اشیاء یا پدیده هایی هستند که بر مبنای صفات مشترک مورد مطالعه قرار میگیرند.
در مورد جامعه آماری باید به نکات زیر توجه شود: