1-2- بیان مسئله
بی شک فرض عقلايي بودن سرمايه گذاران به عنوان مدل ساده اي از رفتار انسان، يكي از پايه هاي اصلي دانش مالي كلاسيك است و تقريبا تمامي نظريه هاي مالي کلاسيك مثل نظريه پرتفوي ، بازار كاراي سرمايه ، مدل قيمت گذاري دارايي هاي سرمايه اي و تئوري نمايندگي و نظريه هاي فرعي منشعب از آنها، متاثر از اين فرض است.
در سال 1970، فاما مقاله اي را تحت عنوان «بازارهاي كاراي سرمايه، مروري بر نظريه و مطالعات تجربي» منتشر نمود. وي در اين مقاله ديدگاه قبلي خود را در مورد كارايي بازارهاي سرمايه مجدداً تعريف نمود و ادعا نمود كه در يك بازار كارا، قيمت ها تمامي آنچه كه در مورد يك دارايي فهميده مي شود را در خود منعكس مي كنند. طبق فرضيه بازار كارا، قيمت هاي دارايي مالي در برگيرنده همه اطلاعات موجود مربوط به آن دارايي ها است و قيمت ها در هر زماني به عنوان تخمين بهينه اي از ارزش صحيح سرمايه گذاري شكل مي گيرند. اين فرضيه بر اين اساس قرار دارد كه سرمايه گذاران رفتار عقلايي دارند به اين معني كه همه اطلاعات موجود و در دسترس را پردازش كرده و به دنبال حداكثر ساختن مطلوبيت مورد انتظار هستند. به بيان ديگر، دارايي هاي مالي هميشه به صورت عقلايي قيمت گذاري مي شوند،
بیان مساله
اگر جوامع بشري را به دقت مدنظر قرار دهيم و رفتارهاي افراد آن را تحليل كنيم در مي يابيم كه افرادي كه با يكديگر ارتباط متقابل دارند و تحت يك نظام يا سيستم زندگي مي كنند معمولاً مشابه هم، فكر و رفتار مي نمايند. يكي از دلايلي كه رفتارها و قضاوت هاي افراد يك جامعه، مشابه يكديگر است اينست كه همه آنها در معرض اطلاعات يكسان و مشابه قرار مي گيرند، عامل ديگر تأثير اجتماعي است كه نقش بزرگي در جهت دهي به قضاوت هاي افراد بازي مي كند. زمانيكه افراد با قضاوت يكسان يك گروه بزرگ از همنوعان خود مواجه مي شوند گرايش پيدا مي كنند كه پاسخ متفاوت خودشان احتمالاً نادرست است. اين افراد به سادگي فكر مي كنند كه همه افراد نمي توانند اشتباه كنند بنابراين نظر خود را تغيير داده و با آنها هماهنگ مي شوند .ما در زندگي مي آموزيم كه هر گاه يك گروه بزرگي از افراد به مسأله اي پاسخ يكسان داد حق با آنهاست و بايد نظر آنها را پذيرفت. اين امر موجب شكل گيري رفتار توده واري مي شود. بنابراين رفتار توده وار در بازار سرمايه را مي توان آن دسته از رفتارهاي سرمايه گذاران ناميد كه منجر به ناديده گرفتن پيش بيني ها و عقايد خود در رابطه با قيمت سهام و اتخاذ تصميمات سرمايه گذاري تنها بر پايه رفتار كل بازار مي شود (Devenow and Welch, 1996). حتي افراد كاملاً منطقي هم مي توانند دچار پديده رفتار توده واري شوند. يك مثال از شكل قوي پديده توده واري موجي است كه باعث ايجاد حباب خطر ناك در بورس اوراق بهادار مي شود (شهرآبادي، 1386). به دليل اهميت تأثير رفتار توده وار سرمايه گذاران بر كارايي بازار سهام، اخيراً تحقيقات علمي و پژوهشي توجه بيشتري به اين پديده معطوف داشته اند. به عقيده تان و همكارانش (2007) در صورت وجود رفتار توده وار در ميان سرمايه گذاران استفاده از ديدگاه هاي متورش نسبت به بازده و ريسك، تصميم گيري عقلائي را مغشوش مي كند و تأثير اين رفتار توده وار بر حركت قيمت سهام مي تواند منجر به ارزش گذاري نادرست اوراق بهادار شود. سرمايه گذاران و مديران صندوق هاي سرمايه گذاري رفتار توده وار را بصورت پذيرش ريسك فراوان بدون اطلاعات كافي ، افزايش نرخ معاوضه ريسك و بازده و اولين نشانه اغتشاش و فرار به پناهگاه مناسب تر توصيف مي كنند. بعضي از مشاهدات توسط شركت كنندگان در بازار نشان مي دهد كه رفتار توده وار، نوسانات و بي ثباتي بازار را افزايش و شكنندگي سيستم مالي را شديد تر و وخيم تر مي كند (Bikhchandani & Sharma, 2001)......
1-2- بیان مسئله
یکی از نظریه پردازان مدل مختلط هوشهیجانی بارـ آن (1979) است؛ هوشهیجانی به وسیله بارـ آن به این صورت تعریف شده است: «یک دسته از مهارتها، استعدادها و توانائیهای غیرشناختی که توانایی موفقیت فرد را در مقابله با فشارها و اقتضاهای محیطی افزایش میدهد». بنابراین هوشهیجانی یکی از عوامل مهم در تعیین موفقیت فرد در زندگی است و مستقیماً بهداشت روانی فرد را تحت تأثیر قرار میدهد. هوشهیجانی با سایر تعیینکنندههای مهم (توانایی موفقیت فرد در مقابله با اقتضاهای محیط) از قبیل آمادگیهای زیست پزشکی، استعداد هوششناختی و واقعیتها و محدودیت های محیطی در تعامل است (بار-آن ،2004،117). هنگام بررسی نتایج یک سرمایه گذاری فردی، درک اینکه چه چیزی موجب استخراج نتایج نهایی تصمیم گیری سرمایه گذار شده، الزامی میباشد. برای اتخاذ هر تصمیم سرمایهگذاری، سرمایهگذار بایستی قضاوتهایی را انجام دهد، شواهد نشان میدهد كه سرمایهگذاران هنگام اتخاذ تصمیمات سرمایهگذاری و تصمیم گیری در مورد نگهداری پرتفوی با تورشهای سرمایه گذاری مشخصی روبرو هستند. در این پژوهش تورشهای سرمایهگذاری همچون حسابداری ذهنی، ریسک گریزی و تاثیر سرایتی مورد مطالعه قرار می گیرد و چگونگی تأثیر هركدام از این موارد بر فرآیند تصمیم گیری افراد مورد كنكاش قرار خواهد گرفت.