چارچوب کلی بیان مسئله تحقیق

در بیان مسئله تحقیق ابتداعا ً در حد یکی دو پاراگراف یا یکی دو صفحه مسئله یا مشکلی را که وجود دارد و ابعاد آن تشریح شده و در انتها در قالب یک نتیجه گیری سوال اصلی تحقیق بیان میشود.بدین منظور باید از کلی گویی، ذکر بدیهیات نظری و طرح مطالب نامربوط خودداری نمود. سوال اصلی تحقیق اولا باید جامعیت داشته باشد یعنی موضوع را پوشش بدهد بطوریکه با تجزیه آن بعداً سولات تحقیق بر پایه آن اهداف و فرضیات تحقیق تعریف شود. و ثانیاً بهتراست سوال تحقیق با استفاده از ادات استفهام (چه، چقدر، چگونه، چرا، به چه میزان، کدام و ...) سوالی شود.

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق: در بیان این قسمت باید به نکات زیر توجه شود:

• شکل بیان مطالب: باید بصورت فهرست وار دلایل اهمیت و ضرورت انجام تحقیق بیان شود. بعنوان مثال بصورت زیر در ارتباط با یک تحقیق خاص دلایل اهمیت و ضرورت عبارتند از:

1. جدید بودن موضوع تحقیق.
2. تعریف موضوع بعنوان اولویت پژوهشی.
3. حمایت مادی و معنوی یک سازمان خاص در زمینه در اختیار گذاردن اطلاعات و تامین هزینه های تحقیق
4. حل مشکلات و مسائل مبتلا به سازمانها

اهداف تحقیق: در ارتباط با اهداف تحقیق نکات زیر حائز اهمیت است:

نکته 1) نوع اهداف :
تحقیقات براساس معیارهای مختلفی تقسیم بندی میشوند که یکی از آنها معیار هدف تحقیق بود. از این جهت تحقیقات به 3 یا 4 دسته شامل تحقیقات بنیادی، نظری، علمی و کاربردی (بعضاً علمی و کاربردی را توسعه ای میگویند.)

در تحقیقات بنیادی و نظری اهداف میتواند بعنوان اهداف کلی و ارمانی تعریف شود مثل خلق یک روش، تکنیک یا تکنولوژی جدید یا اهداف صرفنظر از قلمرو مکانی و زمانی خاص بصورت کلی تعریف میشوند. تحقیقاتی که از نوع علمی کاربردی هستند، اهداف آن باید از نوع ویژه (حل مسئله، مشکل و بهبود وضعیت مربوط به سازمان خاص) یا کاربردی باشد.

موضوع تحقیق: عبارت است از شبه جمله مصدری که هدف نهایی و اصلی تحقیق را تشکیل می دهد.در این ارتباط چند نکته ذکر می شود:

1) موضوع تحقیق به لحاظ نگارشی یا به اصطلاح انشایی یک شبه جمله مصدری است. مثلاً شناسایی رابطه بین حجم نقدینگی و بازده سهام در شرکتهای منتخب بورسی - تاثیر آموزش ضمن خدمت کارکنان بر کیفیت عملکرد آنها - طراحی و استقرار سیستم ABC در شرکتهای تولیدی - زمینه های استقرار سیستم حسابداری محیط زیست در اداره منابع طبیعی شهرستان .... - شناسایی عوامل موثر بر سودآوری در بانک ملی ایران.

 2) موضوع تحقیق یک هدف، آرمان یا غایت نهایی است که پس از انجام تحقیق باید به آن دست پیدا کرد و با تجزیه آن هدف، به اهداف فرعی رسید و بر مبنای اهداف فرعی، فرضیات و سوالات را مطرح کرد.

3) معمولا ً شبه جمله مصدری بیان شده رابطه بین دو یا چند متغیر رابیان می کند رابطه ای مثل تاثیرگذاری، رابطه ریاضی بین متغیرها، مقایسه ای یا رابطه علت و معلولی.

شیوه تدوین پایان نامه
یكی از اهداف اصلی نگارش هر پایان نامه دراصل آشنا نمودن دانشجو با نحوه نگارش و تنظیم یك مبحث علمی است.
پایان نامه نوشته ای است شامل چكیده پایان نامه به فارسی،‌ فهرست تفصیلی مطالب، فهرست تصاویر، جداول و نمودارها،‌مقدمه و تاریخچه مختصر، مروری بركارهای انجام شده و آخرین اطلاعات تئوری، عملكرد تحقیقی و عملی نتایج،‌ بحث و پیشنهادات و فهرست منابع و ماخذ كه توسط دانشجو و با هدایت و نظارت استاد راهنما و همكاری استادان مشاور (‌در صورت داشتن)‌ تنظیم و تدوین می شود.

جامعه آماری: عبارت از مجموعه ای از افراد اعم حقیقی یا حقوقی یا اشیاء یا پدیده هایی هستند که بر مبنای صفات مشترک مورد مطالعه قرار میگیرند.

در مورد جامعه آماری باید به نکات زیر توجه شود:

1. جامعه آماری باید دقیقا ً تعریف شود بطوریکه بتوان براحتی اعضاء آن را مشخص کرد.
2. محدودیت های که در مطالعه جامعه تعریف میشود مرزهای جامعه آماری اند. بعبارتی در مطالعه جامعه آماری همه افراد جامعه شانس کاملا ً یکسانی برای مطالعه دارند. بنابراین اگر بعنوان مثال جامعه آماری شرکتهای بورسی است هیجچ محدودیتی در انتخاب نباید وجود داشته باشد و اگر محدودیتهایی مثل پایان دوره مالی ، نوع فعالیت و موارد مشابه مدنظر است جامعه آماری شرکتهای بورسی منتخب به ویژگی های فوق اند.

روش و ابزار گردآوری اطلاعات

• روشهای گردآوری داده ها عبارت از مواردی هستند که نحوه چگونگی یا فرایند گردآوری داده ها را مشخص میکند مثل روش پرسشنامه ای، مصاحبه، مطالعه کتابخانه ای، مطالعه اسناد و مدارک، مشاهده، آزمایش و غیره.
• ابزارهای گردآوری داده ها عبارت از تجهیزات یا وسایل مورد استفاده جهت گردآوری و ثبت داده هاست مثل فرم پرسشنامه، چک لیست مصاحبه و مشاهده، فیش، جدول، دوربین، تجهیزات، ثبت نتایج ازمایشگاهی و غیره.

انواع روشهای گردآوری داده ها:
دراین قسمت باید مشخص شود که از چه روشهایی یا به چه طرقی داده های خام در تبیین ادبیات تحقیق یاانجام تحقیق میدانی گردآوری میشوند. دراین مورد بایدبه نکات زیرتوجه شود:

جنبه نوآوری و جدید بودن تحقیق

یکی از ابعاد اساسی که در انتخاب یک موضوع تحقیق و ارزیابی آن و حتی ضرورت انجام ان مورد توجه قرار می گیرد جنبه جدید بودن ان است، در این قسمت جنبه جدید و نوآوری در محقق و انجام تحقیق مشخص می شود که نکات اساسی در این ارتباط عبارتند از:

نکته 1) اهمیت جدید بودن و نو بودن تحقیق:

بعضی از جنبه های اهمیت عبارتند از:

1. یکی از ملاکهای ارزیابی در تصویب موضوع، دفاع از موضوع یا با ارزش بودن انجام موضوع بعبارتی ضرورت انجام تحقیق نو بودن یا نوآوری در تحقیق است.
2. تدوین مقاله ای علمی و پژوهشی بر پایه جدید بودن کار انجام شده یا نتایج جدید تحقیق امکان پذیر است.
3. پیشرفت علمی مدیون تحقیق یا هدف دستیابی به نتایج جدید امکان پذیر است.

تحقیق

تحقیق را به عنوان کوششی منظم جهت فراهم نمودن پاسخ‌ یا پاسخهایی به سؤالات مورد نظر تعریف کرده‌‌اند. هدف اصلی هر تحقیق حل یک مشکل یا پاسخگویی به یک سؤال و یا دست‌یابی به روابط بین متغییرهاست. اهداف فوری هر تحقیق از قبیل:

کاوش:(Exploration )

توصیف:(Description )

پیش بینی:(Prediction )

تبیین و کنترل(Explanation ) و عمل:(Action ) محقق را کمک می‌کند تا دریابد چه سؤالاتی را بپرسد و بدنبال چه پاسخهایی بگردد.

تحقیق

تحقیق را به عنوان کوششی منظم جهت فراهم نمودن پاسخ‌ یا پاسخهایی به سؤالات مورد نظر تعریف کرده‌‌اند. هدف اصلی هر تحقیق حل یک مشکل یا پاسخگویی به یک سؤال و یا دست یابی به روابط بین متغیرهاست. اهداف فوری هر تحقیق از قبیل:

1. کاوش:(Exploration )
2. توصیف:(Description )
3. پیش بینی:(Prediction )
4. تبیین و کنترل(Explanation ) و عمل:(Action )

محقق را کمک می‌کند تا دریابد چه سؤالاتی را بپرسد و بدنبال چه پاسخ هایی بگردد.

مدل تحقیق:
مهمترین جزء طرح تحقیق، مدل تحقیق است و اهمیت آن از جهات زیر است:
1) چارچوب کلی اجرای تحقیق را مشخص می کند.
2) نوع اطلاعات که در کار مدیران باید گرداوری شود را مشخص می کند.
3) چارچوب روش تحقیق بر مبنای آن تعیین می شود.
4) امکان پذیری اجرای تحقیق را میتوان بر مبنای تعریف متغیرها، نحوه اندازه گیری آن در مدل بررسی کرد.

تعریف متغیر
محقق پس از تنظیم اهداف و به دنبال آن تدوین سؤالات و فرضیه های پژوهش، مبادرت به تهیه لیست اطلاعات مورد نیاز و به عبارت دیگر متغیرهای مورد نیاز جهت پاسخ به سؤالات پژوهشی با آزمون فرضیه های آماری می نماید.
در هر مطالعه ای محقق به دنبال اندازه گیری تعدادی متغیر می باشد. متغیر به هر صفتی که بتواند بیش از یک مقدار یا حالت داشته باشد، یعنی قابل تغییر باشد گفته می شود. به عنوان مثال قند خون، فشارخون و ... در افراد مورد مطالعه، می تواند از فردی به فرد دیگر تغیر کند لذا این صفات متغیر هستند.

در یک نگاه کلی می توان اهداف را به دو گروه تقسیم نمود. بعضی از اهداف در پی یافتن یک شاخص توصیفی برای متغیر هستند مثلاً "تعیین طول بند ناف جنین به سانتی متر". در پایان طرح در پاسخ به این هدف یک عدد مشخص می گردد که همان میانگین طول بند ناف می باشد، پس این هدف از نوع توصیفی است. دسته ی دیگری از اهداف، تحلیلی هستند یعنی حالت تفسیر و مقایسه دارند و ارتباط بین دو متغیر را نشان می دهند. به عنوان مثال "تعیین ارتباط بین طول بند ناف جنین و آپگار هنگام تولد". در این هدف ارتباط طول بند ناف جنین و آپگار هنگام تولد بررسی می شود در نتیجه این هدف تحلیلی است. به عنوان یک اصل برای هر هدف توصیفی یک سؤال و برای هر هدف تحلیلی یک فرضیه مطرح می شود.

اهداف تحقیق

اهداف پژوهش مستقیماً از موضوع پژوهش مشتق می شوند و با ذکر آن ها حدود کار و مراحل رسیدن به هدف روشن می شود. به گونه ای که زیر بنای متدولوژی هر طرح تحقیقاتی با نوشتن اهداف ساخته می شود.

• تنظیم اهداف در مطالعات مختلف

1. تنظیم اهداف تحقیق در مطالعات توصیفی معمولاً آسان تر از مطالعات تحلیلی است.
2. در مطالعات توصیفی بیشتر به فراوانی و توزیع متغیر های اصلی در ارتباط با متغیر های دیگر (مانند خصوصیات دموگرافیک و مانند آن) پرداخته می شود.
3. در مطالعات تحلیلی بیشتر بر علیت یا روابط علیتی (Causal relationship) توجه می شود.

• بیان مسئله در تحقیق

از بخشهای مهم و زیر بنایی برای نگارش پیش نویس طرح تحقیقاتی، بیان مسئله است كه ضمن آشنا نمودن خواننده با موضوع تحقیق در روشن نمودن مراحل بعدی پژوهش مثل اهداف و روش، تاثیر بسیار دارد. در این بخش محقق اطلاعات زمینه ای و ابعاد مختلف موضوع، دلایل انتخاب و فواید ناشی از تحقیق را به روشنی توضیح می دهد تا ایده تحقیق موجه جلوه كند و ضرورت انجام آن احساس شود و اهمیت آن آشكار گردد. بیان مسئله همچنین در ارائه طرح به مسئولین و سازمانهای تامین كننده بودجه و توجیه آنان كاربرد دارد.

اولین قدم برای نوشتن یک پروپوزال انتخاب موضوع است و موضوع باید دارای معیارهایی باشد که خلاصه آنها به شرح زیر است:

معیارهای انتخاب یک موضوع تحقیقاتی چیست؟

• موضوع باید مناسبت داشته باشد: یعنی موضوع جزء موضوعات اولویت دار باشد.

• اجتناب از دوباره‌کاری در موضوع طرح: برای اینکه بدانیم موضوع مورد تحقیق ما تکراری است یا نه و آیا ارزش تحقیق دارد یا نه، باید متون مرتبط بررسی شود. با توجه به امکانات موجود و در دسترس، این امر کار دشواری نیست. محقق میتواند با مراجعه به مقالات داخلی و خارجی، خلاصه کنگره‌ها تماس با سایر محققینی که درخصوص موضوع پژوهش یا موضوعات مشابه کار کرده‌اند، نظری اجمالی به کارهای سایر محققین داشته باشد. البته ذکر این نکته لازم است که زمانی یک موضوع تکراری است که تمامی ابعاد تحقیق و موضوع مانند هم باشند. ولی اگر از نظر زمانی یا مکانی با هم متفاوت باشند، موضوع دیگر تکراری نیست.

دانلود رایگان متن کامل بیش از 450000 پایان نامه الکترونیکی دانشگاه ها ( 512 دانشگاه از 27 کشور اروپایی) برای پژوهشگران، محققان، دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا فراهم شده است.

نمونه موضوع پایان نامه برای رشته برنامه ریزی درسی و آموزشی

3. تاثیر عوامل فرهنگی در برنامه ریزی درسی

4. تحلیل برنامه های آموزشی ضمن خدمت معلمان و ارائه پیشنهادات برای بهبود کیفی

5. بررسی عوامل‌ موثر در بهبود ارائه‌ دروس‌ وابسته‌ به‌ معارف‌ اسلامی در دانشگاه

مقدمه

پژوهشگر باید متغیر ها را عملیاتی کند تا راهی برای سنجش کمیت مفاهیم ذهنی بیابد و بر پایه صفات خاصی که آن مفاهیم القا می کنند به مقایسه هایی بین پدیده های دنیای واقعی بپردازد ،این روش نسبت دادن اعداد برای بیان ویژگی های یک پدیده را اندازه گیری می نامند. زمانی که متغیرهای تحقیق شناسایی شدند، مشخص می‌گردد که اندازه‌گیری همه آنها (مقیاس اندازه‌گیری) به یک صورت ممکن نمی‌باشد.

انواع مقیاس های اندازه گیری

مقیاس اسمی

مقیاس ترتیبی یا رتبه‌ای

مقیاس فاصله ای

مقیاس نسبی

مقیاس اسمی

موضوع تحقیق برای محقق بر اساس منابع متعدد مطرح میشود که از جمله آن :

1- کنجکاوی

2- تجارب شخصی

3- مطالعه آثار مکتوب

4- منابع شفاهی

5- متقاضیان تحقیق

 1- انواع تحقیق

 تحقیقات علمی بر اساس هدف

انواع مقیاس

سوالات و مقیاس‌ها در روش تحقیق ٬ انواع مختلف و با نام‌های متفاوت و گه‌گاه مشابهی یاد می‌شوند. اما برای تحلیل آماری می‌توان به طبقه‌بندی زیر اشاره نمود.

۱- سوالات بسته

1-1. سوالات دو‌سویه سوالاتی که دو انتخاب ممکن دارند. مانند وضعیت تاهل.

1-2. سوالات چند جوابی. مانند این‌که از یک نفر پرسیده شود که از بین قورمه‌سبزی٬ چلوکباب‌٬ جوجه‌کباب٬ سوپ و سالاد دو و یا تعداد بیشتری از این خوراکی‌ها را انتخاب کند.

چگونه یک پروپوزال بنویسیم؟
اولین قدم برای نوشتن یک پروپوزال انتخاب موضوع است و موضوع باید دارای معیارهایی باشد که خلاصه آنها به شرح زیر می‌باشد.

معیارهای انتخاب یک موضوع تحقیقاتی چیست؟
1- موضوع باید مناسبت داشته باشد: یعنی جزء اولویتهای بهداشتی و درمانی منطقه بوده و هرچه رنج موجودات مبتلا و عوارض اقتصادی و بهداشتی بالاتر باشد موضوع در اولویت بالاتری قرار می‌گیرد مثلاً کیست هیداتیک که انتشارش وسیع بوده و تعداد زیادی از موجودات و انسانها به آن مبتلا هستند و در سال خسارات اقتصادی را وارد کرده و روش درمانی برای فرد مبتلا، جراحی است که هزینه بسیار بالایی دارد.