روشهای مطالعه جامعه آماری : 2 روش اساسی در مورد مطالعه جامعه آماری وجود دارد:
- سرشماری: که در آن همه افراد جامعه آماری مورد مطالعه قرار می گیرند. در این صورت تحقیق فرضیه ندارد یا اگر دارد توصیفی است و نمی توان از روشهای استقراء آماری مثل آزمون فرض یا برآورد فاصله ای استفاده کرد.
- روش نمونه گیری: منظور از نمونه گیری، نمونه گیری تصادفی است و گرنه مرزهای ارادی یا محدودیتهای جامعه را محدود میکنند. (نمونه ارادی در دسترس یا محدود قابلیت تعمیم به جامعه ندارند)
ویژگی های نمونه آماری تحقیق:
- کفایت حجم نمونه : یعنی باید به اندازه کافی بزرگ باشد.
- تصادفی بودن نمونه یعنی همه افراد جامعه آماری شانس کاملا ً یکسانی برای انتخاب شدن داشته باشند.
تعیین کفایت حجم نمونه: درصورتی که از روش نمونه گیری عینی استفاده شود برای امکان تعمیم یا استقراء یکی از معیارهای کفایت حجم نمونه است یعنی به اندازه کافی بزرگ بودن حجم نمونه که این امر بستگی به نوع روشهای آماری و مفروضات دارد. دراین مورد باید به نکات زیر توجه شود:
• در آزمونهای ناپارامتریک معمولا ً محدودیتی وجود ندارد . در برخی از آزمونهای نا پارامتریک مثل جدولهای توافقی در هر خانه از جدول نباید کمتر از 5 نفر باشد.
• در آزمونهای پارامتریک اگر توزیع جامعه نرمال باشد محدودیتی درمورد حجم نمونه وجود ندارد و با نمونه های کوچک هم میتوان آزمون کرد.
در آزمونهای پارامتریک بسته به نوع آزمون اگر توزیع متغیر در جامعه مجهول باشد یا نرمال نباشد باید حجم نمونه به اندازه کافی بزرگ باشد برای تعیین مقدار آن میتوان از یکی از روشهای زیر استفاده کرد:
- استفاده از جداول آماری : جداولی هستند که در آنها مشخص شده به ازای چه حجمی از جامعه آماری نمونه چقدر انتخاب شود برخی از این جداول عبارتنداز : جدول مورگان – جدول کوکران – جدول بارتلی (بارتلت) وموارد مشابه.
- استفاده از فرمولهای آماری بسته به نوع آزمون های آماری به کمک ان میتوان حجم نمونه را تعیین کرد.