- ویژگی های اهداف
- اهداف تحقیق از بطن بیان مسئله استخراج شده باشد و در واقع درجهت مطالعه باشد.
- اهداف تحقیق به زبان علمی بیان شده باشد.
- اهداف تحقیق صریح، روشن و بدون ابهام باشد (Logical).
- اهداف تحقیق قابل دسترس و قابل اندازه گیری باشد (Feasible).
- اهداف تحقیق واقع بینانه باشد یعنی تحت هر شرایطی امکان دستیابی به هدف مقدور باشد (Realistic).
- اهداف تحقیق برای نوشتن اهداف از فعل های اجرایی استفاده شود مثل تعیین کردن، محاسبه کردن، شناسایی کردن، توصیف کردن، مقایسه کردن.
- تقسیم بندی اهداف تحقیق(اهداف کلی، ویژه و کاربردی)
1ـ هدف كلی
آنچه را كه مطالعه به طور كلی به آن دست خواهد یافت، هدف كلی میگویند. هدف كلی در واقع همان عنوان مطالعه است با این تفاوت كه با لغتهای قابل اندازهگیری مثل «تعیین یا شناخت» كه معنی و كاربرد دقیق و واضحتری دارند، شروع می شود.
مثال: عنوان موضوع: بررسی میزان شیوع كیست هیداتیك در جمعیت روستایی استان کرمان در سال 1395.
هدف كلی: مانند تعیین میزان نرخ تکفل در جمعیت استان كرمان در سال 1395.
2ـ اهداف ویژه (جزئی یا فرعی)
- این اهداف باید واقع بینانه مطرح شود و به آنچه كه مطالعه برای حل آن طرح ریزی شده متمركز باشند.
- اهداف جزئی در واقع جزئی از هدف كلی هستند و اگر به خوبی تنظیم شوند، محقق را به طراحی روش تحقیق و نحوه گردآوری، تجزیه و تحلیل و تفسیر دادهها هدایت خواهند نمود.
- هدف جزئی: نباید از قالب هدف كلی خارج شد و باید به جنبههای اساسی مطالعه محدود باشد.
- در اهداف جزئی هم باید از افعالی نظیر تعیین كردن، مقایسهكردن، اثباتكردن، محاسبهكردن و برقراركردن استفاده كرد و از به كارگیری افعال مبهم نظیر فهمیدن، مطالعه كردن و اذعان كردن دوری نمود.
- مثال: در مورد مطالعه نرخ تکفل كه در هدف كلی مطرح شد، تعدادی از اهداف جزئی (اختصاصی) را میتوان چنین بیان كرد.
- تعیین میزان تکفل در جمعیت استان کرمان بر حسب جمعیت روستایی و شهری.
- تعیین میزان تکفل در جمعیت استان کرمان بر حسب میزان تحصیلات.
نكته: در اهداف جزئی (اختصاصی) معمولاً 2 نوع هدف با توجه به نوع مطالعه مطرح می شوند.
- اهداف توصیفی: این اهداف معمولاً نرخ تکفل در شهر و روستا و میانگین نرخ در استان را میسنجد و نتیجه آن معمولاً به صورت اعداد بیان می شود.
- هداف تحلیلی: این اهداف معمولاً تعیین ارتباط یا مقایسه دو موضوع را میسنجد و نتیجه آن به صورت تحلیلی بیان می شود.
مثال: تعیین میانگین نرخ تکفل در جمعیت روستایی استان کرمان در سال 1395 (هدف توصیفی) ـ تعیین ارتباط بین نرخ تکفل و میزان تحصیلات در جمعیت روستایی استان کرمان در سال 1395 (هدف تحلیلی)
3ـ اهداف كاربردی
معمولاً در بعضی از مطالعات هدف دیگری تحت عنوان هدف كاربردی نیز وجود دارد كه در آن نحوه به كارگیری نتایج حاصل از بررسی تحقیقات را مشخص می كند و ساختار مشخصی ندارد.
نكته: ذكر این نكته لازم است كه اهداف باید تمامی قسمتهای مسئله را آنچنان كه تحت عنوان بیان مسئله آورده شده است، در برگیرد. اگر مسئله تحقیق با دقت كافی بیان شده باشد، تنظیم اهداف آسان تر خواهد بود.