ارائه فرضيه در مطالعات توصيفي كه به بيان نحوه پخش ويژگي ها و صفات افراد تحت مطالعه در جامعه مي پردازد (نظير مطالعات تعيين شيوع) لازم نيست. اما ساختن فرضيه در مطالعات تحليلي كه هدف مقايسه يافته ها در دو يا چند گروه متفاوت است الزامي است.
تعریف فرضیه
قضاوت های ذهنی در مورد روابط بین عوامل مختلف که هنوز در مورد آن ها قطعیت و عینیت وجود ندارد. برای تهیه فرضیه مناسب تحقیق عمدتاً از منابع علمی در اختیار خود، یافته های علمی قبلی که در زمینه موضوع تحقیق انجام گرفته و تجربیات شخصی فرد محقق استفاده می شود.
در هنگام بيان فرضيه محقق به بررسی روابط بين متغير ها می پردازد. به طور متداول اين بيان به سه شکل صورت خواهد گرفت:
- بررسی رابطه علت و معلولی بين دو يا چند متغير
- بررسی همبستگی و شدت آن بين دو يا چند متغير
- بررسی و مقايسه ميزان تفاوت تأثير دو يا چند متغير بر يک يا چند متغير
ویژگی های فرضیه:
- دور از عقل سلیم نباشد.
- با موازین علمی مطابقت داشته باشد.
- با سایر اجزاء مطالعه (عنوان، بیان مسئله و ...) همسو باشد.
- با عبارات روشن بیان شود.
- با آزمون های آماری قابل بررسی و پاسخگویی باشد.
انواع فرضیات
- فرضیه صفر یا خنثی (H0)
فرضیه هايی که به نداشتن تفاوت، رابطه یا اثر اشاره می کنند. در این نوع فرضیه هر گونه تفاوت یا ارتباط بین متغیر ها رد می شود. مثال "میان میزان استرس پرستاران بخش های ویژه و سایر بخش ها تفاوت وجود ندارد".
- فرضیه (H1)
- فرضیه هایی که به احتمال وجود تفاوت، رابطه، اثر اشاره می کند. همچنین پيش بيني و جهت گيري محقق را نشان مي دهند. H1 به دو دسته تقسیم می شود:
- فرضیه دو دامنه (بدون جهت): در فرضيه دو دامنه تنها مسئله وجود ارتباط (نه جهت آن) منظور ميشود. مثال "میان میزان استرس پرستاران بخش های ویژه و سایر بخش ها تفاوت وجود دارد"
- فرضیه یک دامنه (جهت دار): در فرضيه يك دامنه جهت ارتباط (مستقيم يا معكوس) بين متغير پاسخ و مستقل مشخص ميشود. مثال "میزان استرس پرستاران بخش های ویژه از سایر بخش ها بیشتر است"
